Erkenningsprocedure expertisecentra zeldzame aandoeningen
Om de kwaliteit en continuïteit van zorg voor mensen met een zeldzame aandoening te borgen, is er in Nederland een officiële erkenningsprocedure voor expertisecentra zeldzame aandoeningen (ECZA). UMCNL voert deze procedure uit in opdracht van het ministerie van VWS. De procedure is ontwikkeld in samenwerking met de VSOP (de Nederlandse koepelorganisatie voor patiënten met zeldzame en genetische aandoeningen) en Orphanet NL (de portaalsite voor zeldzame aandoeningen en weesgeneesmiddelen) op basis van Europees vastgestelde criteria.
Instellingen kunnen een aanvraag indienen bij het ministerie van VWS voor de erkenning van één of meerdere ECZA voor een (cluster van) zeldzame aandoening(en).
Na ontvangst van een bevestiging van het ministerie wordt de instelling aangemerkt als kandidaat-ECZA. Om in aanmerking te komen voor erkenning, moet een kandidaat-ECZA voldoen aan de criteria en indicatoren die zijn vastgelegd in de Beleidsvisie ECZA 2025 van de minister van VWS.
Deze criteria gaan onder andere over:
- De kwaliteit en continuïteit van zorg
- Wetenschappelijk onderzoek
- Opleiding en kennisoverdracht
- Samenwerking met andere partijen
- Informatie en communicatie
- Grensoverschrijdende gezondheidszorg
Een onafhankelijk beoordelingscomité beoordeelt de aanvragen van kandidaat-ECZA en brengt een advies uit aan de minister van VWS.
Bij het opstellen van haar advies betrekt het Beoordelingscomité ECZA zowel patiëntenorganisaties als medisch specialisten (referenten). Het comité weegt hun adviezen mee en stelt vervolgens een voorgenomen advies op voor de minister van VWS. Kandidaat-expertisecentra en betrokken patiëntenorganisaties krijgen de gelegenheid om via een zienswijzeprocedure op dit voorgenomen advies te reageren.
Na beoordeling van de ingediende zienswijzen stelt het Beoordelingscomité het definitieve advies vast en stuurt dit naar het ministerie van VWS. De minister neemt vervolgens een besluit. Tegen dit besluit kan bezwaar worden ingediend.
Er is jaarlijks een beoordelingsronde en een erkenning is vijf jaar geldig. De praktische stappen, tijdslijnen en formats zijn beschreven in de Werkinstructie ECZA‑procedure. Het aanvragen van een erkenning verloopt via het aanvraagformulier van VWS. Een overzicht van erkende centra staat op de Rijksoverheid en op Orphanet NL.
Het Beoordelingscomité ECZA is een onafhankelijke commissie van experts op het gebied van zeldzame aandoeningen. Zij adviseren in opdracht van de minister van VWS over het erkennen van expertisecentra voor zeldzame aandoeningen.
De leden van het Beoordelingscomité zijn:
- Prof. Dr. Christine de Die-Smulders (emeritus-hoogleraar preïmplantatie genetische diagnostiek, voorzitter)
- Dr. Mirian Janssen (internist metabole ziekten)
- Prof. Dr. Arjan Lankester (kinderarts)
- Prof. Dr. Nicole Wolf (kinderneuroloog)
- Dr. Winan van Houdt (chirurg-oncoloog)
- Silvia van Breukelen, BSBA (lid namens de VSOP, directeur VSOP a.i.)
- Dr. Eize Wielinga (lid namens de VSOP, KNO-arts en voorzitter Stichting Huidlymfoom)
Het Beoordelingscomité wordt ondersteund door een secretaris. De werkzaamheden van het Beoordelingscomité staan beschreven in het Reglement Beoordelingscomité ECZA.
Meer informatie
Vragen over de procedure kun je richten aan secretaris@bc-ecza.nl. Voor algemene vragen over het beleid van de umc’s op het gebied van zeldzame aandoeningen is zeldzameaandoeningen@umcnl.nl beschikbaar.
Kandidaat-expertisecentra kunnen hun vragen stellen aan:
- De coördinator zeldzame aandoeningen in het eigen umc
- De coördinator zeldzame aandoeningen voor STZ/NVZ via ECZA@stz.nl (opent in nieuw tabblad)
- Of secretaris@bc-ecza.nl of zeldzameaandoeningen@umcnl.nl.
Ook op de website van de Rijksoverheid is informatie te vinden over het beleid rondom zeldzame aandoeningen.